İdrar Kaçırma Nedir?

İdrar kesesinden istek dışı idrar kaçışına İdrar inkontinansı yani idrar kaçırma denir. Kadında hem sosyal hemde hijyenik bir sorun oluşturmaktadır. Ülkemizde yaklaşık yılda 100 bin kadın hasta, idrar kaçırma şikayetleri nedeniyle doktora başvurmaktadır. Hastalarda sinirlilik, toplum içi davranışlarda ve günlük aktivitelerde kısıtlama görülmektedir. Bu durumda, tedavinin ilk aşaması sorunun anlaşılması ve deneyimli bir hekim tarafından ne yapılacağına karar verilmesidir.

İdrar Kaçırma Sebepleri

Kaçırmanın pek çok sebebi vardır. Bazı sebepler sadece geçici nedenlerdendir. Sebepler tedavi edildiğinde idrar kaçırmada ortadan kalkacaktır.

Geçici sebepler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• İdrar yollarlı enfeksiyonları
• Kabızlık
• İlaçların yan etkileri

İdrar kaçırmanın diğer bazı sebepleri geçici değildir fakat çoğunda tedavi mümkündür:

• Mesaneyi (idrar kesesi) yerinde tutan kaslarda zayıflama
• İdrar kesesi ve veya sfinkter kaslarında zayıflama
• İdrar kesesi kaslarında aşırı kasılma veya yetersiz kasılma
• Bazı hormonlarda azalma, özellikle estrogen
• Nörolojik hastalıklar özellikle Multiple Skleroz ve Parkinson Hastalığı

İdrar Kaçırmanın Tipleri

• Urge (aşırı kasılan idrar kesesi)
• Stress(hareket ile ilişkili)
• Aşırı dolu idrar kesesi ve kaçırma
• Karışık (mix)
• Fistül (yırtık) nedenli idrar kaçırma

Urge İdrar Kaçırma (aşırı kasılan idrar kesesi, detrussor instabilite, idrar kesesi spazmları)

İdrar kesesinin boşaltılması konusundaki mesajları durduramayan kişilerde gerçekleşmektedir.Bu tarzda idrar kaçırması olanlarda sıkışma ve sıklıkla tuvalete zamanında yetişmekte zorlanma görülür. İdrar kaçırmanın ensık nedeni Urge tarzında idrar kaçırmadır ve ilaçlar ile sıklıkla tedavisi mümkündür.

Sıkışma (urge) tarzında idrar kaçırması olan hastalarda sıklıkla değerlendirilenler:

• Tuvalet veya banyoya yetişirken idrarını tutamama
• Geceleri sıklıkla idrara kalkma
• En az iki saatte bir tuvalete gitme ihtiyacı duyma
• Zayıf, güçsüz veya küçük idrar kesesi hissi duymak

Stressinkontinans(aktivite ilişkili)

Öksürme, hapşırma, gülme veya bir şeyleri kaldırma sırasında idra kaçırmaya stres tarzında idrar kaçırma denir. Bu aktiviteler sırsında bel bölgesinin basınç artışı ile idrar kesesi dışına idrar kaçışı olur. Stressinkontinansı damlalar tarzında kaçırma şeklinde olabildiği gibi birden bir fincan idrarın kaçışı şeklindede görülebilir. Stres inkontinansı doğum nedeniyle ve/ veya yaş nedeniyle pelvis (vaginal) bölgesinde gevşeme görülen kadınlarda sıklıkla görülmektedir. Aşırı kilo alınması kolaylaştıran bir faktördür.

Stres inkontinansı (aktivite ilişkili) olan hastalarda sıklıkla değerlendirilenler:

• Öksürmek, hapşırmak, veya gülme sırasında idrar kaçırma.
• İdrar kaçırmayı engellemek amacıyla sık tuvalete gitme (kazaları engelleme çabası!)
• İdrar kaçırmamak için egsersizden uzak durma
• Gece boyu tuvalete kalkmama fakat sabah yataktan tuvalete kakarken kaçırma
• Sandalye üzerine çıkarken kaçırma

Aşırı Dolu İdrar Kesesi ve Kaçırma

Aşırı dolu idrar kesesi ve idrar kaçırma idrar kesesinin yetersiz boşaltılması sonucu oluşmaktadır. Sürekli veya sık sık küçük miktarlarda idrar kaçırma görülmektedir. İdrar kesesi aşırı dolmuş ve yetersiz kasılmalardan dolayı devamlı ve yeterli bir idrar yapma olamamaktadır. Sıklıkla ağzına kadar dolu bir bardağa düşen damlarlın taşması gibi tanımlanabilir.

Hastalarda görülen şikayetler:

• Geceleri sık idrara gitme
• Tuvalette idrar yapma sırasında uzun süre kalma
• Yavaş ve damlala idrar yapma
• Küçük miktarlarda idrar yapma ve tam olarak boşaltamama

Mix (karışık) İdrar Kaçırma

Çoğu hastada idrar kaçırma şekli karışıklık gösterir. Stres ve urge tarzında idrar kaçırma sıklıkla birliktelik gösterebilir.

Bu hastalarda genellikle görülen şikayetler:

• Öksürmek, hapşırmak ve karın içi basıncın artışıyla idrar kaçırma
• Aniden veya hemen gelmesi ile idrar kaçırma
• Gündüzleri sık idrar gitme
• Sıkışma (Urge)
• Yukardakişikayetlerin beraber görülmesi gibi

Fistül (yırtık) Tarzında İdrar Kaçırma

İki organ arasındaki anormal bağlantıya fistül denilmektedir. Fistül tarzındaki yırtıklar ile idrar kaçırma idrar kesesi veya idrar borusu ve vajina arasında gelişen bağlatılar nedeniyle olmaktadır. Fistül tarzındaki idrar kaçırmalar gelişmiş ülkelerde az görülmektedir. Daha çok ameliyatlar sonrası, kadın kanserleri veya pelvistabanı kanserleri ve bunlarla ilişkili radyasyon tedavisi sonrasında görülmektedir. Bazen annede doğum sonrası görülebilir.

Hastaların şıkayetleri genellikle:

• Devamlı idrar kaçırma
• Öksürmek, hapşırmak ve karın bölgesi basınç artışı ile gelişir veya artabilir