Gürültü; hoşa gitmeyen, istenmeyen, kişiyi rahatsız eden seslere verilen bir isimdir. Ses ölçülebilir bir kavramdır kişiden kişiye değişim göstermez gürültü ise kişiden kişiye değişebilir. Kimine göre gürültü olan bir müzik parçasından bir başkası haz duyabilir. Gürültü de ölçülebilir bir sesdir değerlendirme ölçüsü ses basınç seviyesine dayanan desibel (dB) dir.

Ses bir enerji kaynağından yayılan titreşimlerin etkisi sonucu gaz, sıvı ve katı ortamlarda moleküllerin sıkışıp gevşemesi ile ortaya çıkan enerjidir. Ortamda yayılarak ses dalgalarını oluşturur. Bu ses dalgaları kulak zarı ve orta kulak kemikçikleri vasıtası ile iç kulağa iletilir. İç kulağa gelen mekanik ses dalgası elektriksel enerjiye dönüştürülerek işitme siniri vasıtası ile beyindeki işitme merkezine gönderilir.

Normal insan kulağı 0-120 dB arasındaki şiddetteki sesleri duyabilir. Duyabildiğimiz en rahat ses aralığı 50-70 dB arasıdır.
Günlük hayatımızda: Fısıltı 20-25 dB
Konuşma 50-70 dB
Bağırma 70-85 dB
Trafik 90-120 dB en sık karşılaştığmız seslerdir.

Aşırı sese maruz kalma, sonradan ortaya çıkan iç kulak tipi işitme kayıplarının dünyadaki en yaygın nedenidir. Gürültüye bağlı bu kayıplar Adaptasyon, Geçici eşik kaymaları ve Kalıcı eşik kaymaları olarak 3 grupta görülür. Adaptasyon 70 dB le kadar olan ses seviyelerinde oluşur ve çabuk düzelir. Geçici eşik kaymaları yoğun ses stimülasyonu sonucu oluşur. Sese maruz kalmanın süresi çok önemlidir. Yüksek şiddetteki sese ne kadar uzun süre maruz kalınırsa, işitmede o kadar fazla hasar olur. Yüksek frekans tonlar aynı şiddetteki düşük frekanslı tonlara göre daha fazla geçici eşik kaymasına neden olur. Geçici eşik kaymalarının birçoğu birkaç saat içinde iyileşir. Gürültüye maruz kalmanın şiddetine ve süresine göre birkaç gün veya birkaç hafta da sürebilir. Uzun sürmesi Kalıcı eşik kaymalarına neden olabilir. Ses kaynağı ne kadar yakınsa o kadar fazla etkiler. Silah sesleri sade silahı kullanan kişiyi değil yakınındakileri da etkiler. Çok gürültülü müzikli ortamlar ve kulaklıkla yüksek sesli müzik dinlemekte işitmeyi kötü yönde etkilemektedir.

Gürültüye bağlı kulak çınlamaları da ortaya çıkar ve bu kulak çınlamaları kalıcıdır.

İş yerlerinde günde sekiz saatten fazla 85 dB ve yukarısındaki gürültüye izin verilmemelidir. Ortalama ses şiddeti sekiz saat süre ile 90 dB ve daha yukarısında ise mutlaka işitme koruyucular kullanılmalıdır. Kulak koruyucular, kulak yoluna giren tıkaçlar ve kulak kepçesini içine alan kulaklıklardır. Bu kulaklıklar ses şiddetini 15-30 Db kadar azaltırlar. İkisi beraber kullanıldığı taktirde 45 dB ye kadar gürültüyü azaltabilirler. Burada dikkat edilmesi gerekli bir konu kulak tıkaçlarının kullanılabilmesi için dış kulak yolunun ve kulak tıkacının temiz olması şarttır.

Kulak için işitme kaybı yapabilecek bazı ses seviyelerini verirsek:
180 dB Roket fırlatma. Tehlikeli seviye
140 “ Jet uçağı kalkış. Tehlikeli seviye
130 “ Av tüfeği, hava saldırı siren, hidrolik pres. Günlük 3 dakika maruz kalmak kulağa zarar verir
120 dB Araba kornası, uçak pervanesi. Günlük 7-8 dakika maruz kalmak kulağa zarar verir.
110 dB Motorlu tekne içi, tipik gece kulübü, susturucusuz motosiklet. Günlük 30 dakika maruz kalmak kulağa zarar verir
105 dB Helikopter. Günlük 1 saat maruz kalmak kulağa zarar verir
100 dB Jet kalkışı ( 500 m uzaklıkta ),tren sireni, ( 50 m uzaklıkta ) 2 saat maruz kalmak kulağa zarar verir
90 dB Yoğun şehir cadde trafiği, çocuk çığlığı. Çok rahatsız edicidir ve 8 saat maruz kalmak kulağa zarar verir.

Sonuç olarak bazı yüksek seslere fazla maruz kalmamak, iş icabı gürültüye maruz kalacaksak, mutlaka işitme koruyucular kullanmak gerekir. İşitme koruyucular etraftaki gürültüye rağmen konuşmaları duymamıza engel olmamaktadır. Gürültü olmayan bir ortamda bile işitme koruyucu kullananlar normal bir konuşmayı duyabilirler. İşitme kaybı olanların işitmelerinin daha fazla bozulmaması için bu konuya daha fazla dikkat etmeleri gerekmektedir.