İshal ve Besin Zehirlenmeleri
İshal Nedir?
Günlük gaitaya çıkış sayısının artması, kıvamının sulanması halidir. Ayrıca hastada karın ağrısı, ateş, bulantı, halsizlik gibi şikayetler de eşlik edebilir.
İshal Yapan Etkenler Nelerdir?
Bakteriler, virüsler, parazitler. Bakteriler normalde bağırsak florasında bulunurlar. Ancak çeşitli nedenlerle (üşütme, bozulmuş gıda) faaliyete geçip ishale neden olabilirler. En sık rastlanan bakteri E.Coli mikrobudur.V.Kolera salgın halde ishale sebep olan mikroorganizmalardandır.
Su ve besinlerle bulaşan Shigella mikrobu daha çok yaz aylarında etkili olur. Çocuklarda daha sık görülür. Ateş, kanlı ishal yapar. (Dizanteri) Diğer bir etken bakteri Salmonelladır. Kanlı, sümüklü ishal yaparlar.
Virüsler de İshale Yol Açar mı?
Evet. Rotavirus ve Adenoviruslar genellikle çocuklarda bulaşıcı tipte enfeksiyon yaparlar. Bulantı, kusma ve ateş ishale eşlik eder. Ortalama 3-4 gün içinde kendiliğinden de iyileşebilirler.
Hangi Parazitler İshale Yol Açar?
GiardiaLamblia ve Amipler de kanlı, sümüksü ishallere yol açabilirler. Mikroskobik gaita muayenesinde kistlerinin görülmesiyle teşhis edilebilirler. Ayrıca Askarisler, kancalı kurtlar trişinler de ishale yol açabilirler. Bunların da tanısı mikroskopta yumurtalarının görülmesiyle konur.
Besin Zehirlenmesi Nedir?
Yukarıda saydığımız bakteriler, parazitler su ve besin yoluyla vücudumuza girerek hastalığa sebep olurlar. Genellikle bozuk, mikroplu gıdanın alımından 4-6 saat sonra bulantı, kusma ve ishalle belirti verirler.Özellikle et, balık, süt, yumurta gibi hayvansal gıda ürünlerinde sıcak ortamlarla bakteri üremesi ve toksinlerin salınması ile zehirlenme yaparlar.
Besin Zehirlenmesi ve İshalin Önemi Nedir?
Besin zehirlenmesi ve ishal sonucunda su, tuz kaybı, tansiyon düşüklüğü olur.Bu bulgular çocuklar ve yaşlılarda tehlikeli sonuçlar doğurabilirler.Hastalar ağız yoluyla beslenemiyorlarsa damardan dengeli elektrolit solüsyonları gerekli miktarda verilerek su ve elektrolit (sodyum, potasyum, klorür) ihtiyaçları giderilir.
Besin Zehirlenmesi ve İshalin Başka Tedavisi Varmıdır?
Serum tedavisinden başka özellikle sebebe yönelik yani etken bulunmuşsa gerekli antibiyotik veya antiparazit ilaçlar verilir. Bu durumda diyet de önemlidir.Hastaya süt ve süt ürünleri posalı gıdalar, meyve, salata, sebze 2-3 gün verilmemelidir. Ancak bol sıvı(su) alınmalıdır.
Bir Diyet Örneği Verir Misiniz?
Kızarmış ekmek, beyaz peynir, açık çay, patates haşlama, makarna, nişasta pelte, pirinç lapa, yoğurt ishal devam ettiği sürece alınabilecek gıdalardır.İshal sona erince sırasıyla et, tavuk, balık, sebze yemekleri ve en son meyve salata diyete eklenebilir.
Başka Besin Zehirlenmesi Türleri Var mıdır?
Sinir sistemine etki eden özellikle evde yapılan sebze konservelerinde üreyebilen öldürücü olacilen Botilismus zehirlenmesi, belirti oalrak görme bozukluğu, yutma güçlüğü, bulantı kusma solunum güçlüğü yapar. Tedavide antitoksin kullanılır.
Bir diğer besin zehirlenmesi sebebi mantarlardır. Zehirli mantarlar çeşitlerine göre ishal, karın ağrısı, titreme, dalgınlık, uyku hali, kusma gibi belirti verirler. Bazı türleri hastayı ağır tabloya sokabilirler.
Bal zehirlenmesi özellikle Doğu Karadenizde bazı bitkilerin, çiçeklerinden elde edilmiş bal ile ortaya çıkan bulantı, kusma, tansiyon düşüklüğü, kalp ritmi yavaşlaması ve terleme şeklinde belirti veren genellikle öldürücü olmayan bir zehirlenmedir.