Çoğul gebeliklerin görülme oranı, tüp bebek yöntemlerinin yaygın bir şekilde kullanımından önceki dönemde ikiz için 1/85, üçüz için 1/85² (1/7225), dördüz için 1/85³ ( 1/614,125) idi. Sonralarda bu oranlar artmış, şimdilerde tüp bebek yöntemlerine getirilen uygulama kısıtlamaları sonucu eski oranlara doğru inmiştir. Karşılaşılan problemler sebebi ile çoğul gebeliklerin takibi önem kazanmıştır.

İkiz gebeliklerin 2/3 çift yumurta, 1/3’ü ise tek yumurta ikizidir. Tek yumurta ikizlerinde riskler çok daha yüksektir. Bu sebeple erken gebelikte ayırımın yapılması gerekmektedir. Gebeliğin 6. haftasında ultrasonla ikiz tanısı konduktan sonra gebelik keseleri ve plasentalar incelenerek tek veya çift yumurta ikizi olduğu belirlenir.

İkiz gebelik hem anne hem de bebekler için tekil gebeliğe göre daha risklidir. Gebelik boyunca daha sıkı bir şekilde ve iki haftada bir takip edilme gereği vardır.

Gebeliğin ilk 3 ayında düşük yapma riski daha yüksektir. Bulantı ve kusmalar daha fazladır. Baş dönmesi, baygınlık hissi gibi şikayetler artmıştır. Bu haftalarda tekil gebelikteki rutin tetkiklerin aynısı yapılır. Bulantılar biter bitmez kan hapı başlanır. Zira kansızlık daha sık görülmektedir.

İkiz gebelikte bebeklerdeki Down Sendromunu anlamak için 11-14. Haftalarda ikili test yapılır. Üçlü test kullanılmaz. Tekil gebeliklerde 35 yaşın ilerisinde amniosentez yapılırken ikizde 32 yaşta amniosentez uygulanır. Beraberinde idrar kültürü yapılır.

İkinci trimester denen 4.aydan itibaren anne karnının daha hızlı büyüdüğü görülür. Annenin kalori ihtiyacı tekil gebeliğe göre 300 kcal/gün artmıştır. Besin takviyesi yapılır. Gerekirse diyetisyen takibine alınır. Özellikle sıcak mevsime denk gelen zamanda ödemin ve yüksek tansiyonun bu erken dönemde başlaması önemli alarmlardır.

Kansızlığın ilerlememesi için kan hapı desteği artırılır. Kalsiyum başlanır. Çoğul gebeliklerde anomali oranı yüksek olduğu için rutin ultrason ve de 21. haftadaki 2. düzey tetkiki özenle yapılır. Bu arada gebelik şekeri dediğimiz gestasyonel diabet ikizlerde daha sık görüldüğü için 25. haftada gizli şeker bakılır.

30. Haftadan sonra dikkat!

İkizler 30. Haftaya kadar tekil gebeliklerle aynı gelişimi gösterir. Ancak 30.haftadan sonra tekile göre kiloların geri kalmaya başlaması normaldir. 30.haftadan sonra takip daha sık olmalıdır. Zira gebede kilo artışı hızlı olduğu gibi preeklampsi ve tansiyon problemleri daha sıktır. Tuzsuz, yağ ve karbonhidrattan fakir bir diyet ve mümkün olduğunca yürüyüş yaparak ve olabildiğince spor yaparak kilo artışını kontrol altında tutmak gerekir. Yapılan spor anaerob olmamalıdır. Bunun ölçüsü; spor yoğunluğunun gebeyi hiçbir zaman nefes nefese bırakmamasıdır. Gebe “talk test” dediğimiz spor yaparken zorlanmadan konuşabilmesidir.

Plasentanın önde olması veya yerinden ayrılması daha sık görülür. Bebeklerde gelişme geriliği görülebilir ve bir bebek diğerinin kan akımını alabilir. Amniotik sıvı çok artabilir. Bebeklerin doğum kanalına giriş şekilleri problemli olabilir. Tüm bu sebeplerden dolayı erken doğum riski 10 misli artmıştır. Ortalama doğum haftası 36:37 haftadır ve de müdahaleli doğum ve doğum sonrası kanama riski de artmıştır. Bu sebeplerden dolayı 30.hafta gibi mutlaka doğum yapılacak klinik belirlenmeli, bu kliniğin yüksek riskli gebeliklerin takibinin yapılabileceği ekipman ve deneyimde olması, yenidoğan bakım ünitesinin (Neonatal intensive care unit NİCU) standartlarının yüksek olması gerekir.