Normal şartlarda bebeklerde diş çıkarma süreci ne zaman başlar? Bu dönemin her bebekte farklılık göstermesinin nedenleri nelerdir?
Sağlıklı bebeklerin dişleri ortalama 6-7 aylıkken çıkmaya başlar. Diş çıkartma 3-4 aylıkken de çıkabildiği gibi, 12-16 ayı da bulabilir. Bu kalıtım ile anne ve babadan geçebilen bir özelliktir. Dişlerin tamamlanması genellikle 27-29 aya kadar sürer. Genetıik faktörler nedeni ile farlılıklar gözsterebilir.

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri neler?
Diş çıkarma belirtileri ve şiddeti bebekten bebeğe değişmekle birlikte diş çıkartırken; ishal , ateş, huzursuzluk, uykusuzluk, ağızda tükrük üretiminin artması, kulaklarını çekiştirme, beslenmeyi istememe, kilo alımının yavaşlaması görülebilir. Diş çıkartma belirtileri yukarıda sayılanların bir veya birkaçı ile birlikte diş etlerinde kabarma–şişme, kanama ve sonrasında dişin uç vererek görünmesidir. Bebeğinizin dişetlerindeki şiddetli ağrı, kulak ve yanağının kaşınmasına neden olabilir. Bebeğiniz bu dönemde kulaklarını kaşırsa çok fazla endişe etmeyin. Eğer bu durum sürekli devam ederse kulak enfeksiyonu riski olabilir, doktorunuza başvurun.

Diş çıkaran bebeklere aileler nasıl yardımcı olabilir?
Bebeğinize çiğneyecek bir şeyler verin. Bebeğin çiğneyerek diş etlerini kaşıyabileceği , özellikle soğuk (soğuk bir muz veya havuç, lastik bir diş halkası v.s) şeyler verilebilir.* Bebeğinize çiğnemesi için bir şey verdiğiniz zaman akciğerlerine kaçırmaması için mutlaka yanında bulunun ve oturur pozisyonda olmasını sağlayın.Bebeğinizin diş etlerine temiz ve soğuk bezle masaj yapın.Diş etlerini hafifçe uyuşturmak için doktor önerisiyle verilen diş jellerinden beslenme önceleri diş etlerine sürün.

Diş Çıkaran Bebeğe Yapılması Gerekenler şöyle özetlenebilir;

• Bebeğe diş kaşıyıcı verilmelidir
• Kabaran ve kızaran damağa elinizle masaj yapabilirsiniz
• Soğuk içecekler verin
• İçi dondurulabilen kaşıyıcılardan verilmelidir
• Soğuk meyve verebilirsiniz
• Soğuk yoğurt yedirebilirsiniz
• Kucağınıza alarak gezdirin
• Ateşi yüksek ise ateş düşürücü verebilirsiniz. Doktorun önerisiyle diş jeli kullanabilirsiniz

Diş çıkaran bebekler, anne sütü alma konusunda sorun yaşar mı?
İsteksizlik olaması muhtemeldir. Aileler unutmamalıdır ki anne sütü emmek bebeğin dis çıkarmasını kolaylaştırıcı kas hareketleri içerir.

Bebeklerde ağız bakımı nasıl yapılmalıdır?
Bebeğiniz ilk dişini çıkardığı günden itibaren dişin temizliği düzenli olarak yapılmalıdır.. Bu temizlik aşamaları sabah kahvaltısından sonra ve gece yatmadan önce yapılırsa çok daha faydalı olacaktır. İlk başlarda tülbent tarzı bir bez parçası ıslatılarak dişler temizlenebilir. Bir süre sonra bebeğiniz büyüdüğünde bebekler için üretilen diş macunlarına geçmeniz gerekecektir. Bebeğiniz hemen hemen 2 yaşına geldiği sırada, diş fırçalama aktivitesini kendi başına halledebilir. Bu dönemlerde diş fırçalama yaparak onu özendirebilirsiniz. Özellikle beraber dış fırçalamak önemlidir. Küçük yaşlardan itibaren bebeklerinize diş fırçalama alışkanlığı kazandırmanız, hayat boyu sağlıklı dişlere ve gülüşlere sahip olmasını sağlayacaktır.

Bebeklerde ilk hangi dişler çıkmaya başlar. Düzenli diş çıkarma sıralaması nedir? Çıkarma tablosu genel Olarak Şöyledir;

• 6ve 7. ayda alt çene de iki orta kesici diş çıkar
• 8 ve 9. ayda üst çene de iki orta kesici diş çıkar
• 10 ve 11. ayda üst çene de iki yan kesici diş çıkar
• 12 ve 13. ayda alt çene de yan kesici dişler çıkar ( 2 adet )
• 14 ve 16. ayda üst çene de sağda ve solda birer azı dişi çıkar
• 16 ve 17. ayda alt çene de sağda ve solda birer azı diş çıkar
• 18 ve 19. ayda üst ve alt çene de ikişer adet köpek dişi çıkar
• 21 ve 22. ayda üst çene de ikinci azı dişleri çıkar ( 2 adet )
• 23 ve 24. ayda alt çene de ikinci azı dişleri çıkar ( 2 adet )

İlk çıkan 20 diş 6 yaşından itibaren değişmeye başlar. Bunlar 11 yaşından 15 yaşına kadar tamamen değişir. 6 yaşından sonra çıkan dişler değişmez.

• 2 yaşına kadar tamamlanan bu ilk dişlere süt dişi adı verilir
• 7 yaşında alt ve üst çene de ikişer adet öğütücü diş çıkar
• 8 yaşında ilk kesici dişler değişmeye başlar
• 9 yaşında ikinci kesici dişler değişmeye başlar
• 10 yaşında birinci azı dişleri değmeye başlar
• 11 ile 13 yaşlarında alt ve üst çene de ki köpek dişleri değişmeye başlar
• 11 ile 15 yaşlarında alt ve üst çene de ikinci öğütücü dişler çıkmaya başlar ( ikişer adet )
• 13 ile 16 yaşlarında alt ve üst çene de ikinci öğütücü dişler çıkmaya başlar ( ikişer adet
• 15 ile 30 yaşları arasında alt ve üst çene de üçüncü öğütücü dişler çıkmaya başlar

Aileler diş kaşıyıcı aparatlar seçerken nelere dikkat etmesi gerekir?
Diş kaşıyıcı seçerken ürünün plastik ve boyalı olmamasına dikkat etmek gerekir.


İlk dişler olarak bilinen süt dişlerinin bakımı nasıl olmalıdır?
Bebeklerin ilk dişler ağızda göründüğünde temizleme işlemi başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri (en azından çiğneme yüzeylerini) temiz bir tülbent ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek yerinde olur.

Diş çıkarma sürecinde aileler hangi durumlarda doktora başvurmalılar?
Bebeğinizin ateşi 38C derece ve üstündeyse ve/veya ishali varsa, beraberinde diş de çıkartıyor da olsa doktorunuza danışın. İshal, ateş gibi belirtiler diş çıkartma ile aynı anda başlamış farklı bir hastalığın belirtileri olabilir. Bebekler diş çıkartırken hastalıklara daha yatkın olurlar ve iyileşmeleri daha sorunlu olabilir.

Bütün bunlarla beraber bazı önemli konular hakkında bilgl verilmesi yerinde olacaktır:

Bebeklerin, en azından ilk dört ay anne sütü ile beslenmeleri ağız çevresindeki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının normal gelişimini sağlayacaktır. Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon kullanımı gerekir.

Bebekler 1 yaşından itibaren bardak ve kaşıkla beslenmeye alıştırılmalıdır.

Biberonla beslenme en fazla 2 yaşına kadar devam edebilir. Parmak emme, yalancı emzik kullanma gibi alışkanlıklara 2 – 2,5 yaşına kadar izin verilebilir. Eğer parmak emme alışkanlığı mevcutsa, bunun sebebi araştırılarak 3 – 6 yaş arasında bu alışkanlık mutlaka giderilmelidir.

.

Parmak Emme

Parmak emme küçük yaşlarda sık görülen bir alışkanlıktır. Genellikle dört yaşına kadar kendiliğinden ortadan kalkar. Alışkanlığın sürekli dişlerin çıktığı yaşlarda da sürmesi, bu dişlerde ve damakta yapısal bozukluklara yol açar. Bu bozuklukların nedeni parmağın ön dişlere ve damağa uyguladığı başınçtır. Ortaya çıkan bozukluğun derecesi emmenin süresine, sıklığına, şiddetine ve emme sırasında parmağın pozisyonuna bağlıdır. Parmak emmeyi önlemenin en etkili yolu parmak emmeye eğilim gösteren çocuğu emziğe alıştırmaktır. Emziğin hem verdiği zarar daha azdır, hemde daha kolay bırakılabilir. Eğer her şeye rağmen 6 yaşına kadar alışkanlık kırılamamışsa diş hekimine başvurularak profesyonel yardım alınması gereklidir.


Emzik

Bebekler için emmek rahatlamanın ve güven içinde hissetmenin en doğal yoludur. Eğer bebek parmak emme eğilimi gösteriyorsa, derhal emziğe yönlendirilmelidir. Emzik parmak emmeye göre hem daha az zararlıdır; hem de sonraki yaşlarda daha kolay bırakılabilir. Emzik günün büyük bir bölümünde değil, sadece gerekli olduğunda verilmelidir. Yapısal bozukluklara yol açmamak için, mümkün olduğu doğal meme yapısındaki emzikler seçilmelidir.

Biberon Çürüğü

Bebeklerde bazen dişlerin üzerinde sürer sürmez kahverengi lekeler oluştuğu ya da bu dişlerin kırılıp döküldüğü gözlenir. Aslında bu lekeler diş çürükleridir ve dişler de çürük nedeniyle kırılır. Bu kadar erken bir dönemde çürük oluşmasının nedeni de biberon çürüğü adı verilen çürüklerdir. Bebek beslenmesinde en önemli besin olan anne sütü ya da inek sütü doğal olarak şeker içerir. Gece yatmadan önce yada uyku sırasında bebek anne sütü ya da biberon emerse süt ağızda birikerek mikropların dişleri çürütmesi için elverişli bir ortam oluşturur. Bu nedenle özellikle gece beslenmesi sonrası dişlerin temizliğine özen gösterilmelidir.Bebeklerde meydana gelen çürüklerin tedavisi çok güç olduğundan, koruyucu önlemlerin erken dönemde alınması gerekir.

• Bebeğinizin gece ağzında biberonla uyuma alışkanlığını önleyin.
• Beslendikten sonra uyutmaya çalışın.
• Biberondaki süte şeker, bal pekmez gibi tatlandırıcılar ilave etmeyin.
• Bebek beslendikten sonra mutlaka su içirin
• İlk dişlerin sürmeye başlamasıyla gece ve sabah beslenmeleri sonrası temiz, ıslak bir tülbent ile dişlerini silerek temizleyin.

Biberon çürüğü görülen dişler tedavi edilmezse ağrı yapar ve iltihaplanır. İltihaplı ya da ağrıyan dişler bebeğin huzursuzlanmasına ve beslenme düzeninin bozulmasına neden olur. İltihap alttan gelecek kalıcı dişler de etkileyip şekillerinin bozuk olmasına yol açar. Bu dişler çekilmek zorunda kalırsa çocukta konuşma problemleri ortaya çıkabilir.

Biberonun yanı sıra emziklerin ağlayan bebekleri susturmak amacıyla bal, pekmez, reçel gibi tatlandırıcılara batırılarak verilmesi de biberon çürüklerinin başka bir nedenidir.

Çocuklarda hangi diş macunu ne kadar kullanılmalıdır?

Bebeklik döneminde ve üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu kullanımı önerilmez. Diş macunu kullanımına üç yaşından sonra başlanmalıdır.Ancak reklamlarda gördüğünüz gibi 3-5 cm. değil, bir leblebi kadar macun fırçalama için yeterli olacaktır.

Diş macunu kullanımına başlandığı dönemde, florürlü diş macunlarından herhangi biri tercih edilebilir. Önemli olan çocuğun seçilen macunun tadını sevip istek duymasıdır.